વડલો ને પંખીડાં કાવ્ય-પરિચય

કવિ કાગે આ કાવ્યમાં વડલા અને પંખીઓના રૂપક દ્વારા માનવસંબંધોનો મહિમા સમજાવ્યો છે. વનમાં આગ લાગી ત્યારે વડલો, પંખીઓને માળો છોડીને દૂર દૂર ચાલ્યા જવા કહે છે. પંખીઓના મીઠાં ટહુકા તે પોતાના હૈયામાં સાચવી રાખશે, પંખીઓ કહે છે કે, “જેણે આજ સુધી આશરો આપ્યો તેને આમ કપરી પરિસ્થિતિમાં એકલા મૂકીને ચાલ્યા જવું એ તો માત્ર સ્વાર્થ જ કહેવાય.

એનાથી કલંક જ લાગે, માટે સાથે મરવાનું, સાથે ઉચાળા ભરવાનું અને સાથે જ ફરીથી જન્મ લઈને વડલા પર માળો બાંધવાનું કહે છે.” કપરી પરિસ્થિતિમાં પણ અતૂટ લાગણી અને સ્નેહબંધન એકબીજાને બાંધી રાખે છે એ મૂલ્યવાન શીખ અહીં કવિ આપે છે.

[The poet Kag has explained the importance of human relations by giving metaphor of a banyan tree and birds. When fire broke out in the forest, the banyan tree tells the birds to fly away leaving the nests and go very far. The banyan tree tells the birds that he would keep their sweet voices in his heart. The birds say,

“It iş mere a blot to leave you alone who has given us shelter till now. It is nothing but selfishness. We shall die together, leave together, take birth together and again build nests on the banyan tree.” The valuable advice of the poet is : Love and feeling for one another keep us together even in difficult condition.]

વડલો ને પંખીડાં કાવ્યની સમજૂતી (Explanation of the Poem)

વડલો કહે છે કે, વનરાઈમાં આગ લાગી છે. જૂના માળા છોડીને પાંખોવાળા પંખીઓ તમે ઊડી જાવ.

[ટેકા આગની જ્વાળાઓ આકાશ સુધી પહોંચી ગઈ છે. પવનની | દિશામાં એ આગળ વધી રહી છે. કોઈ પણ ઘડીએ આગની જ્વાળા અમને ચોટ પહોંચાડશે.

[The banyan tree says that there is fire in the forest. He asks the birds to leave the old nests and fly away.] (the burdon) [The flames- of fire have reached to the sky. It spreads ahead in the direction of wind. The flames of fire will harm us any time.)

તમારા મીઠા ટહુકા રૂડા ને રસવાળા ફળની જેમ અમારાં હૈયાંમાં વસ્યા છે. હે રૂપાળાં પંખીઓ ! કોઈક દિન આવીને અમારી રાખ પર ટહુકી જજો.

[The banyan tree says, “we have liked your sweet voices and have kept them in our hearts like juicy fruits ! O beautiful birds, please come here and sing on our ash.”)

પ્રેમી પંખીઓ પાછા નહીં મળીએ આ વનમાં વિગતાળા. આપણી વચ્ચે મોતનો પડદો પડ્યો છે, બચવાનો કોઈ માર્ગ દેખાતો નથી.

[The banyan tree says, “o loving birds, we shall never meet again in this jungle. We have a curtain of death between us, and no way to be saved.”]

પંખીઓ કહે છે કે, તારે આશરે ઈંડાં ઉછેર્યા તારા રસવાળાં ફળ અમે ખાધાં છે. મુશ્કેલીના સમયે જે સાથ છોડી દે, એને તો કલંક જ લાગે.

[The birds say, “we have grown our eggs here, we have eaten your juicy fruits. It is a blot if anybody leaves company in difficult condition.”)

સાથે મરશું, સાથે જન્મ લઈશું, તારી ડાળીઓ પર માળા બાંધીશું. કાગ કહે છે કે, આપણે સાથે જ બળશું, સાથે જ મૃત્યુ પામીશું.

[The birds say, “we shall die together, we shall take birth together (and) we shall build nests on your branches.” Kag. says, “we shall burn together, we shall die together.”]